Những năm gần đây, tình trạng lao động Việt Nam làm việc tại Hàn Quốc hết hạn hợp đồng không về nước, ở lại cư trú và làm việc bất hợp pháp tại nước này đã ảnh hưởng xấu đến uy tín của người lao động Việt Nam và đã dẫn đến việc Chính phủ Hàn Quốc hạn chế tiếp nhận lao động Việt Nam. Dưới sự chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Lao động –Thương binh và Xã hội đã phối hợp với các bộ, ngành liên quan, các địa phương thực hiện đồng bộ và quyết liệt nhiều biện pháp, chính sách như ký quỹ, tuyên truyền, vận động, hỗ trợ tái hòa nhập, xử phạt hành chính…nhằm giảm tỷ lệ lao động Việt Nam cư trú và làm việc bất hợp pháp. Những chính sách, biện pháp bước đầu đã có tác động tích cực khi tỷ lệ lao động hết hạn hợp đồng không về nước giảm từ 55,76% năm 2012 xuống còn 43,55% năm 2014. Tuy nhiên, so với mức chung của 14 nước phái cử lao động sang Hàn Quốc, tỷ lệ lao động Việt Nam hết hạn hợp đồng không về nước vẫn ở nước cao.

       Trước tình hình đó, Chính phủ hai nước Việt Nam và Hàn Quốc đã thống nhất thực hiện các chính sách khuyến khích người lao động bất hợp pháp tự nguyện về nước.

       - Tại Hàn Quốc, từ tháng 5/2015, nếu người lao động nước ngoài cư trú bất hợp pháp tự nguyện hồi hương sẽ được hưởng các quyền lợi sau:

       +  Không bị giam giữ, không bị phạt tiền và có cơ hội trở lại Hàn Quốc làm việc sau 02 năm kể từ ngày tự nguyện về nước;

       + Được nhận các hỗ trợ về giới thiệu việc làm, lập nghiệp.

       - Tại Việt Nam, ngày 07/9/2015, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 62/NQ-CP, trong đó nêu rõ người lao động Việt Nam ở Hàn Quốc có hành vi bỏ trốn khỏi nơi đang làm việc theo hợp đồng hoặc ở lại Hàn Quốc trái phép sau khi hết hạn hợp đồng lao đồng mà tự nguyện về nước trong thời hạn từ ngày 01/9/2015 đến hết ngày 31/12/2015 thì không bị phạt tiền theo quy định tại Điều 35 của Nghị định số 95/2013/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội và đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.

        1. Thủ tục khai báo tự nguyện về nước của người lao động

        - Tại Hàn Quốc: Người lao động bất hợp pháp tự nguyện về nước cần mang theo hộ chiếu hoặc giấy thông hành còn hiệu lực và vé máy bay tời Văn phòng quản lý xuất nhập cảnh tại sân bay Hàn Quốc vào ngày muốn xuất cảnh để đăng ký thủ tục tự nguyện về nước.

       Lưu ý: Người lao động có thể liên hệ với Văn phòng Quản lý lao động EPS hoặc Ban Quản lý lao động Việt Nam tại Hàn Quốc (số điện thoại: 02 364 1034/45) để được hướng dẫn chi tiết thủ tục khai báo.

       - Tại Việt Nam: Sau khi về nước, người lao động khai báo với cơ quan chức năng như sau:

       + Đối với những người lao động đã có Quyết định xử phạt vi phạm hành chính: Khai báo tự nguyện về nước tại Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi đăng ký hộ khẩu thường trú, nộp kèm theo 01 bản phô tô Hộ chiếu hoặc Giấy thông hành (trang có ảnh, trang có đóng dấu ngày về nước của cơ quan quản lý xuất nhập cảnh tại sân bay Hàn Quốc và Việt Nam).

       + Đối với những người lao động chưa bị xử phạt vi phạm hành chính: gửi 01 bản phô tô Hộ chiếu hoặc Giấy thông hành (trang có ảnh, trang có đóng dấu ngày về nước của cơ quan quản lý xuất nhập cảnh tại sân bay Hàn Quốc và Việt Nam) về Trung tâm lao động ngoài nước (địa chỉ: Số 1, đường Trịnh Hoài Đức, quận Đống Đa, Hà Nội; điện thoại: 04 37346571).

       2. Nơi tiếp nhận khai báo:

      Ủy ban nhân dân xã/phường/thị trấn nơi người lao động có hộ khẩu thường trú tiếp nhận khai báo của người lao động bất hợp pháp tại Hàn Quốc của địa phương đã có quyết định xử phạt vi phạm hành chính tự nguyền về nước.