Một trong những nội dung mới trong Luật Bảo hiểm Xã hội vừa được Quốc hội thông qua là chế độ thai sản đối với lao động nam khi có vợ sinh con. Theo Điều 31 điều kiện để hưởng chế độ này là lao động nam đóng bảo hiểm xã hội có vợ sinh con, nếu người vợ sinh con, Điều 34, thời gian hưởng chế độ khi sinh con: Chồng sẽ được cơ quan cho nghỉ việc để chăm sóc và vẫn hưởng lương theo chế độ thai sản. Cụ thể, chồng được nghỉ 5 ngày làm việc trong trường hợp vợ sinh thường, 7 ngày làm việc khi vợ sinh con phải phẫu thuật hoặc sinh con dưới 32 tuần tuổi. Trường hợp vợ sinh đôi thì được nghỉ 10 ngày làm việc, từ sinh 3 trở lên thì cứ thêm mỗi con được nghỉ thêm 3 ngày; trường hợp vợ sinh đôi trở lên mà phải phẫu thuật thì người chồng được nghỉ 14 ngày làm việc.

            Luật cũng bổ sung các đối tượng phải đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, theo Điều 2 đối tượng áp dụng, gồm người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ 01 - dưới 03 tháng và người lao động nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam có giấy phép lao động hoặc chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề; quy định được áp dụng từ năm 2018. Bên cạnh đó, Luật đã mở rộng diện đối tượng được tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện theo hướng quy định công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên được tham gia bảo hiểm tự nguyện, thay vì phải trong độ tuổi lao động như trước đây.

          Cách tính lương hưu hàng tháng cũng đã được điều chỉnh theo Luật này. Cụ thể theo Điều 56, từ năm 2016 đến trước năm 2018, mức lương hưu hàng tháng của người lao động được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội tương ứng với 15 năm đóng bảo hiểm xã hội, sau đó cứ mỗi năm tính thêm 2% đối với nam; 3% đối với nữ nhưng mức tối đa là 75%. Từ năm 2018, mức lương hưu được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng bảo hiểm xã hội và tương ứng với 15 năm nếu lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi; tương ứng với 16 năm nếu lao động nam nghỉ hưu năm 2018; với 17 năm nếu nghỉ hưu vào năm 2019; với 18 năm nếu nghỉ hưu vào năm 2020; với 19 năm nếu nghỉ hưu năm 2021 và với 20 năm nếu nghỉ hưu từ năm 2022 trở đi.

          Luật bổ sung quy định cơ quan bảo hiểm xã hội được thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp nhằm khắc phục tình trạng trốn đóng, nợ đọng bảo hiểm xã hội của doanh nghiệp.

           Để kiểm soát chặt chẽ chi phí quản lý bảo hiểm xã hội, Luật mới quy định kỳ 3 năm một lần Chính phủ báo cáo Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định mức chi phí quản lý bảo hiểm xã hội cụ thể; hằng năm Chính phủ phải cáo cáo Quốc hội về việc quản lý, sử dụng Quỹ bảo hiểm xã hội và Quốc hội thẩm tra, giám sát các báo cáo này; 3 năm một lần, Kiểm toán Nhà nước phải cáo cáo Quốc hội kết quả kiểm toán Quỹ bảo hiểm xã hội.

           Luật này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2016

         Anh Tuyền