Cụ thể, năm 2013, xuất khẩu tôm sang Úc đạt trên 128,7 triệu USD, tăng 27,5% so với năm 2012, chiếm 62% tổng giá trị xuất khẩu thủy sản sang thị trường này. Hiện, Việt Nam đứng thứ hai về xuất khẩu tôm cho nước này sau Trung Quốc.

Tôm nuôi tại Úc thường rất đắt nhưng được ưa chuộng vì tươi và người Úc thích mua hàng thực phẩm trong nước vì uy tín thương hiệu. Mặc dù vậy, ngày càng có nhiều người tiêu dùng chọn tôm đông lạnh nhập khẩu từ Thái Lan và Việt Nam do giá thành thấp hơn và chất lượng ngày càng được cải thiện.

Việt Nam đang là nước sản xuất tôm sú lớn nhất thế giới, trong khi người tiêu dùng Úc lại khá ưa chuộng tôm sú to. Vì vậy, tiềm năng mở rộng hơn nữa xuất khẩu tôm sú sang Úc là rất lớn.

Vấn đề đặt ra là các qui định nghiêm ngặt của Úc về vệ sinh an toàn thực phẩm và kiểm dịch động thực vật được sử dụng như một hàng rào kỹ thuật đối với các nước nhập khẩu thủy sản vào thị trường này, đặc biệt đối với sản phẩm tôm, nhất là tôm tươi đông lạnh, thế mạnh của tôm Việt Nam và các nước Đông Nam Á khác như Thái Lan, Indonesia.

Trong mấy năm qua, chính phủ Úc vì bảo vệ việc nuôi tôm trong nước và đã dựng nên hàng rào kỹ thuật là kiểm tra virus đốm trắng (White spot) và đầu vàng (Yellow head) trong tôm tươi của Việt Nam xuất sang Úc, nếu kết quả dương tính (ngưỡng 0%) sẽ không được nhập vào Úc.

Một khó khăn nữa trong là các phòng lab của Úc kiểm tra virus theo phương pháp Real-time PCR, tức là kiểm AND của virus, khi đó thì virus cho dù đã chết, chỉ còn lại xác vẫn bị coi là dương tính và bị trả hàng về.

Phương pháp này rất ít phòng lab ở Việt nam có thể phát hiện được được. Do vậy, doanh nghiệp không biết làm thế nào để có thể xuất được tôm tươi đông lạnh vào Úc, nên chỉ có thể xuất tôm đã luộc chín, hoặc tôm tẩm bột, tẩm gia vị mặc dù nhu cầu đối với mặt hàng này thấp hơn nhiều so với tôm tươi.

Để thúc đẩy xuất khẩu thủy sản nói chung và mặt hàng tôm nói riêng sang Úc, hiện nay, VASEP đang kiến nghị với cơ quan hữu quan Úc xem xét bỏ việc kiểm các loại virus trên đối với tôm Việt Nam, vì điều này không đe dọa dịch bệnh cho ngành nuôi tôm nội địa do sản lượng tôm nuôi tại Úc rất ít.

Ngoài ra, trong khi chờ xem xét dỡ bỏ việc kiểm dịch nêu trên, VASEP cũng kiến nghị nên có thỏa thuận song phương giữa Úc và Việt Nam về thống nhất phương pháp kiểm virus.